Czym jest ozon?
Tlen to gaz, dzięki któremu istnieje życie na Ziemi. Pozwala na procesy spalania. Jest reaktywny chemicznie. Chętnie łączy się z wodorem - tworząc wodę. W atmosferze najwięcej jest cząsteczek dwuatomowych, czyli takich, gdzie jeden atom tlenu "trzyma za obie ręce" drugi atom tlenu.
Jednak pod wpływem promieniowania jonizującego - jakim jest np. ultrafiolet, albo podczas wyładowań elektrycznych, dwuatomowa para tlenu przyjmuje do wiązania trzeci atom. Tak powstaje cząstka ozonu - mająca wiele interesujących właściwości. Jedną z nich jest skuteczne pochłanianie fal ultrafioletowych w stratosferze, właśnie poprzez fakt, że energia tego promieniowania zamieniana jest w proces zmian wiązań atomów. Trójatomowy tlen jest bardzo silnym utleniaczem - przyjaznym dla środowiska, gdyż szybko rozpada się do standardowej cząstki dwuatomowej.
Właściwości ozonu
Ma niebieskie zabarwienie i charakterystyczny zapach przypominający ditlenek siarki bądź chlor, jednak jest od niego ponad 50 razy skuteczniejszy.
Świeży zapach powietrza po burzy jest spowodowany właśnie obecnością ozonu. Ponieważ ozon jest gazem cięższym od powietrza to w naturze występuje również w strefie przygruntowej.Woda płynąca w strumieniach górskich naturalnie napowietrza się w pewnej części powietrzem wzbogaconym w ozon, co z kolei tworzy dobre warunki do jej samooczyszczania.
Bezwzględnie jest jednym z najskuteczniej działających środków oczyszczających, przyjaznym dla środowiska, gdyż rozkłada się do tlenu nie pozostawiając żadnych nieprzyjemnych „śladów organicznych”. Dlatego jest wykorzystywany w przetwórstwie żywności. Stosuje się go również w procesach napowietrzania wód głębinowych, pozwala usunąć naturalnie występujące w nich substancje nietrwałe jak związki żelaza czy manganu.
Napowietrzanie ozonem usuwa niepożądany zapach, daje poczucie świeżości ale jednocześnie nie wpływa na naturalna kompozycję mineralną i właściwości wody.
Czy ozon niszczy bakterie i wirusy?
Bardzo silne właściwości utleniające i duża reaktywność ozonu powodują, że niszczy on strukturę wirionu, czyli pojedynczą, kompletną cząstkę wirusową i może hamować namnażanie, głównie poprzez destrukcję osłonki lipidowej czy białek. Ozonowanie pomieszczeń pozwala więc uzyskać efekt biobójczy drobnoustrojów.
Dla efektywnego działania dezynfekcyjnego mającego wpływ na destrukcję wirionów, dezynfekcję w zamkniętych pomieszczeniach należy prowadzić w specjalnych warunkach, to znaczy przy wilgotności powyżej 70%, co zwiększa efektywność działania ozonu oraz z użyciem wysokiego stężenia pow. 50 mg/m3 w czasie nie krótszym niż 1 godzina (patrz kalkulator czasu ozonowania).
Inne ważne zastosowania ozonu
Dzięki wysokiej reaktywności i utlenianiu ozon jest skuteczny w walce z trudnymi do usunięcia "przykrymi" zapachami w pomieszczeniach: mieszkaniach, hotelach, szpitalach, szkołach, ale i piwnicach, pomieszczeniach gospodarczych, halach przemysłowych itp. Szczególnie skuteczny jest ozon w neutralizacji zapachów w pojazdach, jak i odgrzybiania klimatyzacji samochodowej, przemysłowej czy domowej.
Zapach stęchlizny, rozkładających się warzyw, owoców, zepsutego mięsa, ryb, tytoniu daje się usunąć w zasadzie tylko ozonem, gdyż inne metody chemiczne powodują jedynie przykrycie przykrego zapachu, a nie jego usunięcie. Oczywiście pełną skuteczność można uzyskać gdy źródło zapachu także zostanie usunięte.
Ozon w medycynie
(za medonet.pl)
Ozon jest wykorzystywany nie tylko do dezynfekcji narzędzi, aparatury czy pomieszczeń, ale i w metodzie leczenia określanej jako ozonoterapia. Preparaty zawierające ozon są stosowane w leczeniu trudno gojących się ran, owrzodzeń tkanek miękkich i innych stanów pourazowych. W stomatologii używa się specjalistycznych generatorów ozonu dających możliwość zastosowania związku w pożądanym miejscu. Związek w odpowiednich stężeniach jest też odpowiedzią na problem oporności lekowej mikroorganizmów. Do dzisiaj nie stwierdzono bowiem nabycia oporności na ozon przez drobnoustroje.
Ozon ma także zastosowanie w kosmetyce, np. wprowadzenie ozonu do oliwy z oliwek - jako składnika masy kosmetycznej- zarówno zabezpiecza czystość mikrobiologiczną, jak i nadaje pożądane właściwości sensoryczne i użytkowe.
Po procesie ozonowania zmienia się skład jakościowy oliwki, powstają nowe substancje lotne, zapachowe oraz cenne składniki aktywne biologicznie, które wpływają korzystnie na właściwości aplikacyjne produktu kosmetycznego. Ozon może zastąpić środki konserwujące, syntetyczne barwniki i substancje zapachowe, co umożliwia stosowanie tego typu produktów szerszemu gronu konsumentów, w tym osobom borykającym się z alergiami czy zmianami skórnymi jak trądzik.
Bezpieczne ozonowanie
Prawidłowo prowadzony zabieg ozonowania jest w pełni bezpieczny. Jednak z uwagi na silną toksyczność wysoko stężonego ozonu, podczas procesu dezynfekcyjnego w pomieszczeniu bezwzględnie nie mogą przebywać ludzie ani zwierzęta. Wskazane jest też, o ile to możliwe - wynieść rośliny, albo przynajmniej zakryć je folią. Bardzo ważne, aby stosować odpowiednie dawki ozonu zależnie od przewidywanego celu procesu. Nie jest zalecane znaczne przekraczanie stężenia np. w sytuacji, gdy zależy nam tylko na przyjemnym odświeżeniu pomieszczenia. Przekroczone zalecane stężenia nie mają znacząco większych właściwości biobójczych, a silny zapach ozonu, dłużej będzie usuwał się z pomieszczenia lub wnętrza pojazdu. Bezwzględnie ozonu nie należy wdychać wprost z generatorów ozonu. Przy wejściach do dezynfekowanych pomieszczeń ozonem należy umieścić tablice ostrzegawcze o treści "TRWA OZONOWANIE, WSTĘP WZBRONIONY". Po godzinnej kwarantannie (od zakończenia generowania ozonu) można wejść do pomieszczenia i dokładnie przewietrzyć. Ozon w temperaturze pokojowej ulegnie samoczynnemu rozpadowi do tlenu O2 po kilku-kilkunastu godzinach.
Lekko wyczuwalny jeszcze zapach ozonu nie musi świadczyć o obecności tego gazu.